Jest to leczenie kompleksowe które obejmuje:
• farmakologie, przeciwbólowa i przeciwzapalna
• fizykoterapie, przeciwbólowa i przeciwzapalna: ciepło, światłolecznictwo, elektryzacje (prądy diadynamiczne i jontoforeza), balneologie (gorące zawijania borowina, kąpiele siarczkowo – siarkowodorowe, kąpiele solankowe, kąpiele radonowe. Wszystkie kąpiele muszą mieć temperaturę powyżej 360C za wyjątkiem radonowej), w pierwszym okresie choroby duże opóźnienie w postępie dają
ultradźwięki na stawy biodrowo – krzyżowe, łaźnia parowa, gorące kąpiele, parafina na kręgosłup, masaż ręczny i podwodny
• operacyjne – korekta wtórnych zniekształceń
• kinezyterapia: przeciwbólowa, rozluźniająca, odciążająca
• psychoterapia: u chorych często pojawia się nerwica neurasteniczna, czasem depresja co uzasadnia wprowadzenie psychoterapii już we wczesnym etapie ZZSK.
Cele kinezyterapii:
• maksymalne opóźnienie procesu zesztywnienia z ukierunkowaniem sztywnienia w pozycji wyprostnej
• zachowanie zdolności wentylacyjnych dla zapewnienia wydolności krążeniowo –oddechowej
• zachowanie samoobsługi i lokomocji
• zapobieganie deformacjom, przykurczom i ich likwidacja
Stosuje się:
• gimnastykę poranna
• właściwe ćwiczenia lecznicze
• ćwiczenia w basenach
• pływanie, głównie klasykiem na grzbiecie
• gry sportowe
• spacery na trasach o różnej długości i różnych kątach nachylenia.
Chorzy wymagają zaopatrzenia ortopedycznego z chwilą pojawienia się zmian zapalnych i zesztywnienia jednego lub obu stawów biodrowych. Dla odciążenia stosuje się:
• chodzenie przy balkoniku
• kule pachowe
• kule łokciowe
• laski.
Niektórzy zalecają noszenie gorsetów ortopedycznych do czasu wygaśnięcia choroby lub do zakończenia sztywnienia kręgosłupa, zdejmując go kilkakrotnie w ciągu dnia do ćwiczeń. Chory nosiłby taki gorset nawet kilkadziesiąt lat co w praktyce się nie zdarza. Jest wielu przeciwników gorsetów, uważają oni, że gorset jest konieczny u tych chorych, u których mimo ćwiczeń szybko postępuje choroba i zmiany w postawie u pozostałych wystarczy systematyczna gimnastyka. Gorset gipsowy jest konieczny po zabiegu operacyjnym.
Często prowadząc ćwiczenia dla zmniejszenia bólów podaje się leki przeciwbólowe. Dodaje się także zabiegi fizykalne. W I okresie choroby należy utrzymać pełną ruchomość kręgosłupa, stawów kończyn i klatki piersiowej, wzmacniamy także mięśnie. Duży nacisk kładziemy na ćwiczenia oddechowe i staramy się przywrócić ewentualnie utracony żebrowy tor oddychania. Zapobiegając niekorzystnym zmianom w postawie ciała wprowadzamy ćwiczenia wzmacniające prostownik grzbietu oraz mięśnie cofające barki. Jeśli pacjent jest młody ćwiczenia są intensywne. Nie wolno stosować ćwiczeń w postaci skoków i podskoków. U starszych intensywność ćwiczeń mniejsza ze względu na zaburzenia wentylacji i ewentualne zmiany w układzie krążenia.
